میزان رعایت اصول علمی اخلاق در پژوهش در پایان نامه های فارغ التحصیلان دانشکده دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان، ۱۳۸۸-۸۳

مقدمه: تا سال های اخیر، رعایت کدهای اخلاقی در تحقیقات دندان پزشکی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، این مطالعه با هدف بررسی میزان رعایت اخلاق پژوهش در پایان نامه های دانشکده دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان که بین سال های 1383 تا 1388 نگاشته شده بود،  بر پایه کدهای اخلاقی مورد قبول در ایران انجام شد . مواد وروش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی بوده و  بر روی 200 پایان نامه صورت گرفت کلیه پایان نامه های دانشکده بین سال های 83 تا 88  با کدهای ملی اخلاق در پژوهش های پزشکی توسط دو محقق مورد مطابقت قرار گرفت و اطلاعات به دست آمده در فرم های جمع آوری اطلاعات وارد گردید و سپس با استفاده از روش های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کل پایان نامه ها به دو گروه انسانی و آزمایشگاهی تقسیم شدند. در تمامی200 پایان نامه از نظر محرمانه بودن اطلاعات و انطباق با موازین دینی و فرهنگی و احتمال وجود عارضه جدی برای آزمودنی ها، اصول علمی اخلاق در پژوهش رعایت شده بودند. در 89 پایان نامه انسانی، فرم رضایت نامه از شرکت کنندگان اخذ نگردیده بود. در 83 درصد فقط بصورت شفاهی از شرکت کنندگان رضایت گرفته شده بود. شرکت کنندگان تنها در 14 طرح ( 7/15درصد) از اختیار خروج از مطالعه در هر زمان آگاهی داشتند. در پایان نامه های آزمایشگاهی (111 مورد)، در  47 درصد موارد کلیه کدهای اخلاق در پژوهش رعایت شده بود. نتیجه گیری: رعایت هر شانزده کد اخلاقی در پایان نامه های انسانی مد نظر نویسندگان قرار نگرفته بود. در تحقیقات آزمایشگاهی نزدیک به نیمی از تحقیقات تمامی کدهای اخلاقی (5 کد) مورد نظر را رعایت کرده بودند. این مسئله ممکن است به علت واجد اهمیت نبودن درج ملاحظات اخلاق در پژوهش علیرغم رعایت آن از سوی محققین به طور منظم در پایان نامه هاو  عدم وجود کمیته ای مستقل و اختصاصی برای نظارت بر این امر باشد.